'Hij zit bij de onderduikersbond’

Hulp aan Leidse onderduikers in de Tweede Wereldoorlog

Door Alphons Siebelt

Op voorraad

In de loop van de bezetting bracht een groot aantal oproepen en maatregelen Nederlanders ertoe ‘onder te duiken’. De eerste grote groep onderduikers waren de Joden. Na juli 1942 is zeker een kwart van de Leidse Joden ondergedoken. Alle Joden, enkele uitzonderingen daargelaten, moesten zich volledig verborgen houden voor de buitenwereld.

Maar de grootste groep onderduikers, zo vanaf het midden van 1943, bestond uit mannen die zich probeerden te onttrekken aan tewerkstelling in Duitsland, de Arbeitseinsatz. De Duitse oorlogsmachine had immers een onstilbare honger naar mankracht. Deze groep onderduikers kon vaak op de een of andere manier blijven deelnemen aan het openbare leven, maar moest wel praktisch en financieel gesteund worden door de illegaliteit.

Dit boek gaat over de hulp aan de omvangrijke groep van duizenden onderduikers. De auteur brengt voor het eerst nauwkeurig in kaart hoe die steun was geregeld in een stad als Leiden, waar een aantal onderduikorganisaties actief was. De centrale vraag is wat deze Leidse onderduikorganisaties hebben betekend voor de onderduikers in Leiden. Hoe kwamen deze organisaties tot stand en wie werkten eraan mee? Hebben zij alleen maar gereageerd op nieuwe ontwikkelingen of het onderduiken gestimuleerd? Wie doken er onder en waarom? Wanneer gebeurde dat? Met welke problemen en risico’s kregen onderduikers te maken en hoe reageerde de Leidse politie?

Alphons Siebelt bestudeerde zeer uiteenlopende bronnen, waaronder verrassend veel tot nu toe onbekend materiaal. Hij geeft een duidelijk beeld van de bijzondere maatregelen van de bezetter, van de mensen die deze probeerden te ontduiken en van de inventiviteit van degenen die hen daarbij hielpen.

Paperback, 2015, 240 blz., 16 ill.

ISBN 978-90-5997-195-0

Nieuwsbrief

Schrijf u in om meer informatie te ontvangen over Primavera Pers. De nieuwsbrief verschijnt hooguit één keer per maand.