In stock

Het was een bekend onderwerp in de verslagen van reizigers die de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden aandeden: de Hollandse reinheid en ordelijkheid. Dienstmeiden zouden bezoekers met vuile schoenen op hun rug nemen om de vloer schoon te houden, koeienstaarten werden opgebonden om de stal schoon te houden en iedere zaterdag gingen de Hollandse dienstmeiden ‘los’: ze sopten het huis van boven tot onder, zelfs de buitenkant kreeg een beurt.
Anekdotische impressies te over; soms werd er zelfs met een lichte afschuw over de Hollandse properheid geschreven. Maar leden de Hollanders daadwerkelijk aan een schoonmaakobsessie? Werd er in ons land meer en beter schoongemaakt dan elders in Europa? Of schreven de reizigers elkaars verslagen gewoon over?

Dit boek is een antropologie van de Hollandse reinheid, geschreven door een ‘buitenstaander’. De Poolse filoloog en kunsthistoricus Piotr Oczko bestudeerde uiteenlopende bronnen: toneelstukken, triviale lectuur, poëzie, opvoedkundige werken en vooral de beeldende kunst. Hij komt tot de conclusie dat er in de Lage Landen wel degelijk iets aan de hand was – de bezem komt wel erg vaak voor op schilderijen en in grafiek…

Piotr Oczko is professor aan de Jagiellonen Universiteit in Krakau (Polen). Hij heeft talloze artikelen en boeken over de Nederlandse kunst en cultuur geschreven. Tevens vertaalde hij enkele Nederlandse werken naar het Pools.

Waardering voor Bezem en kruis

In een recensie in de Volkskrant noemt Olaf Tempelman het boek “een indrukwekkende studie naar de Hollandse poetszucht.”

Een recensie op de website Polen in Beeld maakt duidelijk dat het boek “voor iedereen met een interesse in (kunst)geschiedenis echt een aanrader” is.

In het NRC Handelsblad verscheen op 5 februari 2021 een groot, rijkgeïllustreerd artikel over het boek, geschreven door Bart Funnekotter.

“Nadrukkelijk zegt Oczko dat zijn boek geen alomvattende analyse is van de Nederlandse properheidscultus. Hoewel hij een aantal aspecten noemt die nog nader onderzoek verdienen, heeft hij met Bezem & kruis alle schijn tegen zich. Het is een rijk boek,” aldus Rietje van Vliet, Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 44.1 (2021), blz. 105.

Hardcover, 416 pp., 377 ill. in kleur

ISBN 978-90-5997-326-8